związek rządu
  • miasto Zielona Góra
    14.05.2007
    14.05.2007
    Szanowni Państwo!
    Problem znany i poruszany, ale dla mnie wciąż nurtujący. Nazwy większych miast wchodzą w związek rządu, dlatego mówimy: Urząd Miasta Warszawy, Gorzowa itd. Dlaczego więc spotykam się z określeniami Urząd Miasta Zielona Góra, Prezydent Miasta Zielona Góra??(Miasto to porównywalne jest do Gorzowa pod względem liczby ludności). Czy przyjąć obiegową konstrukcję ze składnią rządu i wziąć pod uwagę fakt, że w tym mieście jest częściej stosowana, a więc bardziej zalecana??
  • dwojgu ludziom, ale dwojgiem ludzi – czemu nie dwojgiem ludźmi?
    3.12.2014
    3.12.2014
    Dzień dobry,
    wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
    Serdecznie
    Oscar E. Swan
  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

  • miasto i gmina
    21.10.2002
    21.10.2002
    Dzień dobry!
    Moje pytanie dotyczy związku frazeologicznego: Prezydent Miasta Będzin czy Będzina, Burmistrz Miasta Czeladź czy Czeladzi, Wójt Gminy Psary czy Psar – okoliczne urzędy różnie traktują ten związek wyrazów – jako związek rządu lub zgody. Również poloniści udzielają różnych odpowiedzi. Państwa odpowiedź pozwoli ujednolicić formę pism urzędowych i nie tylko. Z góry dziękuję.
    Darek
  • Beza pavlova

    25.02.2023
    25.02.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie odnośnie odmiany nazwy. Posiadamy w ofercie naszej restauracji wypiek o nazwie beza pavlova, ale nie wiem czy powinno się odmieniać słowo pavlova przez przypadki. Czy powinno się powiedzieć, że posiadamy w ofercie bezę pavlova, bezę pavlovej czy może bezę pavlovą?

    Pozdrawiam serdecznie

    Martyna

  • odmiana nazw wieloczłonowych
    18.05.2001
    18.05.2001
    Czy w wszystkie elementy nazw takich, jak Związek Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera czy też Państwowe Gospodarstwo Leśne. Lasy Państwowe. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych odmieniamy przez przypadki? Np. Związkowi Harcerstwa Polskiego. Głównej Kwaterze czy też Związkowi Harcerstwa Polskiego. Główna Kwatera?
  • oboczność ą/ę

    22.10.2023
    22.10.2023

    Dlaczego oboczność ą/ę jest tak nieregularna w różnych podobnie zbudowanych słowach i ich rodzinach?

    ząb — zęby — zębowy — ząbek

    dąb — dęby — dębowy — Dębki

    sąd — sądy — sądowy — podsędek — sędzia

    pęd — pędy — pędny (chyba brak słowa z ą)

    ląd — lądy — lądowy — przylądek (chyba brak słowa z ę)

    rząd — rzędy/rządy — rzędowy/rządowy — porządek

    krąg/kręg — kręgi — kręgowy — krążek

    Dziękuję za wyjaśnienie

    Łukasz

  • Składnia liczebników

    15.06.2023
    15.06.2023

    Odmiana wyrażeń przyimek liczebnik rzeczownik

    W wyrażeniu przyimek + rzeczownik przyimek decyduje o przypadku rzeczownika. Liczebniki również odmieniają się przez przypadki np. dwóch studentów.

    Czy poprawne jest stwierdzenie, że przy wyrażeniu przyimek + liczebnik + rzeczownik to przyimek decyduje o przypadku liczebnika i rzeczownika np. dla dwóch studentów (dopełniaczI, z dwoma studentami (narzędnik), o dwóch studentach (miejscownik) ? Czy zawsze liczebnik i rzeczownik będą miały taki sam przypadek ?

  • Sowiecki czy radziecki – raz jeszcze

    26.06.2018
    26.06.2018

    Jeszcze w sprawie Sowietów. W Wikipedii (wiem, że źródło nie zawsze wiarygodne) przeczytałem, że określenie radziecki zostało zaproponowane przez sowietologa Wiktora Sukiennickiego w roku 1934, ale przyjęła się dopiero, gdy kilka lat po wojnie praktykę tę narzuciły władze komunistyczne. Być może dałoby się tę informację zweryfikować w źródłach.


    Łukasz

  • Z tysiącem dwustu dzieci
    26.11.2016
    26.11.2016
    Jak prawidłowo wymawiamy liczebnik 1200 oraz rzeczownik dzieci w zdaniu: W ubiegłym roku upiekliśmy tysiące świątecznych pierników z 1200 dzieci? Czy będzie to: tysiącem dwustoma dzieci (dziećmi)? Który liczebnik zadecyduje o tym, czy zastosujemy związek rządu, czy też zgody?

    Z góry dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego